Ai cũng biết hút thuốc lá rất hại cho sức khoẻ, nhưng việc Cai hút thuốc lá không hề đơn giản và dễ dàng, vì trong thành phần của khói thuốc có chứa Nicotin là chất gây nghiện. Việc đột ngột Cai thuốc lá như vậy khiến người nghiện rất khó chịu và khó kiểm soát cơ thể. Những triệu chứng thường gặp khi cai thuốc lá xuất hiện bắt đầu vài giờ sau khi hút điếu thuốc cuối cùng, tăng tới mức tối đa trong vòng 48 - 72 giờ đồng hồ và có thể kéo dài đến vài tuần. Mới đầu, xuất hiện với cường độ mạnh tới mức, khiến nhiều người tự cai thuốc lá trở nên rất khó khăn và dễ thất bại. Vậy, những triệu chứng đó là gì? chúng ta cần biết để khắc phục và vượt qua khi cai thuốc lá.
Ảnh min họa (nguồn internet)
- Thèm thuốc lá: Đây là triệu chứng khó khăn, điển hình nhất khi cai thuốc lá, và là lý do hàng đầu khiến việc cai thuốc lá thất bại. Trong thuốc lá có hàm lượng cao chất gây nghiện Nicotin. Chất này tác động lên não làm kích thích, khiến cơ thể người “quen” với việc thường xuyên được bổ sung Nicotine từ bên ngoài. Khi ngừng hút thuốc lá, lượng Nicotin giảm đột ngột khiến người nghiện cảm giác thèm, tâm trí luôn có xu hướng tìm đến thuốc lá.
Cơn thèm Nicotin thường kéo dài trong khoảng 3-5 phút. Trong khoảng thời gian đó, người nghiện thuốc lá sẽ rất khó chịu. Tuy nhiên, nếu vượt qua được thì cơn thèm đó sẽ qua đi. Khắc phục, hãy đánh lạc hướng bản thân bằng một số các hoạt động khi bạn có cảm giác thèm thuốc, ví dụ như nói chuyện với bạn bè, uống nước, tập thở sâu, tập thể dục hoặc ra ngoài chạy bộ, …
- Thay đổi tâm trạng: Thay đổi tâm trạng là tình trạng sẽ gặp phải khá phổ biến khí cai thuốc lá, là kết quả của sự rối loạn của hệ nội tiết và hệ thống thần kinh trung ương. Điều này gây ra những biến đổi lớn trong tâm trạng, bao gồm lo lắng, bứt rắt, buồn khổ…cũng có khi lại hưng phấn, nhiều lúc cáu gắt vô cớ. Khi hút thuốc lá trở lại, các triệu chứng này sẽ biến mất.
Để khắc phục tình trạng này, bạn nên tham gia các hoạt động khác như trò chuyện với bạn bè, xem phim, tập thể dục, tránh uống cà phê, nước ngọt; thư giãn bằng cách massage, ngâm mình trong nước ấm,...
- Rối loạn giấc ngủ: Nicotin làm rối loạn giấc ngủ. Bên cạnh đó, bộ não của bạn đang học cách làm việc không có Nicotin. Khi cai thuốc lá, có trường hợp ngủ nhiều hơn (khi mới hút thuốc lá), có trường hợp bị mất ngủ (khi nghiện thuốc lâu năm). Cách khắc phục, hãy ngâm mình trong nước ấm, uống một cốc sữa nóng trước khi đi ngủ, hoặc có thể đọc sách, nghe nhạc…
- Tăng cân: Thông thường, trung bình mỗi người sau khi cai thuốc lá sẽ tăng cân từ 2,5 kg đến 3,5 kg và có thể hơn. Con số này thay đổi phụ thuộc vào việc người đó có kiềm chế được cảm giác thèm ăn hay không, tập luyện như thế nào.
Khi hút thuốc, Nicotin sẽ kích hoạt giải phóng Glucose từ cơ, gan và thay đổi phản ứng của cơ thể với Insulin. Do đó, khi cai thuốc lá, cơ thể sẽ giảm lượng đường trong máu và cảm giác thèm ăn. Kết quả là bệnh nhân thường tăng cân nhanh chóng trong 3 tháng đầu sau khi cai thuốc lá. Ngoài ra, cảm giác bứt rứt, khó chịu khi cai thuốc lá khiến con người có su hướng tìm đến đổ ăn thay thế cho hút thuốc lá. Vì vậy, cân nặng tăng lên. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể kểm soát vấn đề tăng cân nặng của mình bằng cách tăng cường tập thể dục và có chế độ ăn uống lành mạnh và thực đơn trong mỗi bữa ăn hợp lý.
- Những cơn ho: Nhiều người sẽ cảm thấy rất lo lắng khi bị ho dai dẳng sau khi cai thuốc lá. Tuy nhiên, ho ở giai đoạn này lại là một dấu hiệu cho thấy phổi của bạn đang trở nên tốt hơn. Khi bạn hút thuốc lá, hệ thống lông chuyển dọc theo đường dẫn khí trong phổi của bạn bị làm tê liệt. Lông chuyển là một phần của hệ thống phòng thủ của phổi, chúng vận động giúp đẩy các chất lạ và độc hại theo phản xạ ho sẽ tống các chất độc hại đó ra ngoài. Lông chuyển bị tê liệt khiến hoạt động này bị chững lại, phổi dễ bị nhiễm độc hơn. Khi cai thuốc lá, hoạt động của các lông chuyển dần hồi phục, đẩy các chất độc mới và các chất độc cũ trong phổi ra khỏi phổi, giúp làm sạch phổi. Tương ứng với đó là những cơn ho. Vì vậy, bạn đừng lo lắng khi thấy triệu chứng này sau khi cai thuốc lá.
- Đầu bồng bềnh, mất tập trung: Điều này có thể do thiếu Nicotin trong máu. Hãy nhớ là bộ não của bạn đã quen làm việc với sự có mặt của Nicotin và bây giờ phải tập làm việc không có Nicotin. Hãy làm việc từ từ thôi, đừng quá cố gắng trong vài ngày. Tập thể dục nhiều hơn, làm việc thời gian ngắn hơn xen kẽ với thời gian giải lao nhiều hơn...sau tuần đầu cai thuốc lá sẽ hết.
- Táo bón: Nicotin tác động lên hệ thống thần kinh giao cảm làm tăng nhu động ruột. Khi cai thuốc lá, nhu động ruột trở nên chậm hơn, người hút thuốc lá sẽ bị táo bón. Tình trạng này gặp ở khoảng 1/6 các trường hợp cai thuốc lá và sẽ kéo dài trong khoảng 1-2 tuần. Vì vậy, bạn cần ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ và tránh những thực phẩm dễ gây táo bón trong những tuần đầu tiên sau khi cai thuốc lá.
Phạm Tiến Dũng – TTKSBT
