Năm năm qua, dưới sự chỉ đạo sát sao của Sở Y tế và sự đoàn kết, quyết tâm của tập thể cán bộ, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lạng Sơn đã khẳng định vai trò nòng cốt trong y tế dự phòng: tiên phong chống dịch Covid-19, bền bỉ trên mọi mặt trận sức khỏe cộng đồng, trở thành lá chắn vững chắc nơi địa đầu Tổ quốc.
Cán bộ Trung tâm KSBT tiêm phòng vắc xin phòng Covid-19 cho người dân
Giai đoạn 2020–2025 đánh dấu một chặng đường đặc biệt quan trọng của ngành y tế Việt Nam nói chung và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lạng Sơn nói riêng. Năm năm ấy là hành trình chống chọi với những dịch bệnh chưa từng có tiền lệ, đồng thời cũng là quá trình khẳng định vai trò nòng cốt của y tế dự phòng trong việc bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Giữa muôn vàn khó khăn, CDC Lạng Sơn đã không chỉ là tuyến đầu chống dịch Covid-19, mà còn là lực lượng thầm lặng, kiên cường, đóng góp to lớn vào sự ổn định và phát triển bền vững của toàn tỉnh.
Bước ngoặt từ sự ra đời
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lạng Sơn (CDC Lạng Sơn) được thành lập ngày 01/02/2018, trên cơ sở sáp nhập 06 đơn vị y tế dự phòng tuyến tỉnh. Đây là bước ngoặt quan trọng, thể hiện quyết tâm tinh gọn bộ máy, tập trung nguồn lực, hiện đại hóa hệ thống y tế dự phòng của địa phương. Hiện CDC có 02 phòng chức năng và 10 khoa chuyên môn với gần 140 cán bộ, viên chức. Bộ máy ấy bao quát hầu hết các lĩnh vực then chốt của y tế dự phòng: phòng chống bệnh truyền nhiễm, HIV/AIDS, bệnh không lây nhiễm – dinh dưỡng, sức khỏe môi trường - y tế trường học – bệnh nghề nghiệp, xét nghiệm, truyền thông giáo dục sức khỏe và chăm sóc sức khỏe sinh sản…
Là đơn vị sự nghiệp y tế trực thuộc Sở Y tế tỉnh Lạng Sơn, mọi thành công của CDC đều gắn liền với sự chỉ đạo sát sao, kịp thời của Sở Y tế và sự phối hợp chặt chẽ của các phòng ban, đơn vị trong toàn ngành. Có thể nói, kết quả hôm nay không chỉ là nỗ lực chuyên môn của CDC, mà còn là minh chứng cho tinh thần đoàn kết, sự quyết tâm vượt khó của tập thể cán bộ, viên chức ngành y tế Lạng Sơn – những con người đã đặt sức khỏe nhân dân lên trên hết.
Thử thách lịch sử – cuộc chiến với Covid-19
Đại dịch Covid-19 đã trở thành dấu ấn đặc biệt trong giai đoạn 2020–2025. Từ những ca bệnh đầu tiên năm 2020, đến 1.930 ca năm 2021 (8 tử vong) và đỉnh dịch 157.966 ca năm 2022 (93 tử vong), CDC Lạng Sơn đã trở thành lực lượng xung kích, nắm vai trò nòng cốt trong “cuộc chiến chưa từng có”. Trong những ngày cao điểm, toàn bộ hệ thống y tế dự phòng được đặt trong trạng thái “chống dịch như chống giặc”. Cán bộ CDC tổ chức và trực tiếp tham gia truy vết, lấy mẫu, cách ly, khoanh vùng. Hình ảnh những chiến sĩ áo trắng thức trắng đêm, mồ hôi ướt đẫm trong bộ đồ bảo hộ, ăn vội bát cơm bên trong khu cách ly… đã để lại dấu ấn khó quên. Một mốc son khác là chiến dịch tiêm vaccine thần tốc. Đến cuối năm 2023, Lạng Sơn đã tiêm hơn 2,08 triệu liều vaccine Covid-19; tỷ lệ bao phủ mũi 1 đạt 102,28%, mũi 2 đạt 100,85%, nhóm trẻ 5–12 tuổi đạt gần 100%. Nhờ đó, tỉnh giữ được tỷ lệ tử vong thấp, kiểm soát dịch bệnh hiệu quả, bảo đảm an toàn cho một tỉnh cửa ngõ quốc gia với lưu lượng giao thương và di biến động dân cư rất lớn.
Trung tâm KSBT thực hiện giám sát tiêm chủng phòng chống dịch bệnh tại Trạm Y tế xã Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn
Bền bỉ trên mọi mặt trận y tế dự phòng
Không chỉ tập trung chống dịch Covid-19, CDC Lạng Sơn còn duy trì và triển khai đồng bộ các chương trình y tế dự phòng khác. Công tác giám sát, phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm như sốt xuất huyết, tay chân miệng, dại, sởi được thực hiện quyết liệt. Năm 2023, tỉnh ghi nhận 259 ca sốt xuất huyết, nhưng đến 2024 chỉ còn 16 ca và không có tử vong. Bệnh tay chân miệng cũng giảm mạnh. Tuy nhiên, một số dịch bệnh như sởi, dại vẫn tiềm ẩn nguy cơ, buộc CDC phải thường xuyên cảnh báo, tăng cường giám sát. Cùng với đó, các chương trình phòng chống bệnh không lây nhiễm như tăng huyết áp, đái tháo đường, ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính tiếp tục được triển khai. Năm 2024, tỷ lệ bệnh nhân đái tháo đường được phát hiện sớm đạt 54,36%, quản lý điều trị đạt 69,2%, vượt chỉ tiêu Bộ Y tế giao. Trong lĩnh vực HIV/AIDS, toàn tỉnh đang quản lý hơn 950 người nhiễm HIV còn sống; điều trị Methadone cho hơn 1.300 bệnh nhân, đạt và vượt kế hoạch. Công tác dự phòng lây truyền mẹ – con, can thiệp giảm tác hại được duy trì thường xuyên, góp phần giảm số ca nhiễm mới. Với công tác sức khỏe môi trường và y tế trường học, CDC đã triển khai các hoạt động tẩy giun định kỳ cho gần 100% học sinh vùng nguy cơ cao, giám sát chất lượng nước sinh hoạt với tỷ lệ mẫu đạt chuẩn trên 88%, tổ chức khám sức khỏe nghề nghiệp cho hàng nghìn lao động. Ở lĩnh vực dinh dưỡng và sức khỏe sinh sản, Trung tâm duy trì hiệu quả chương trình cải thiện dinh dưỡng cộng đồng, quản lý sức khỏe bà mẹ – trẻ em, duy trì thành quả loại trừ uốn ván sơ sinh. Các chương trình giáo dục truyền thông sức khỏe được tổ chức thường xuyên, góp phần thay đổi nhận thức, nâng cao ý thức phòng bệnh của người dân.
Cán bô Trung tâm Kiểm soát bệnh tật khám sức khỏe phát hiện bệnh nghề nghiệp cho công nhân
Đổi mới để bứt phá – Hướng tới một CDC hiện đại, hội nhập
Nếu giai đoạn 2020 - 2022 là “thời chiến” của y tế dự phòng, thì từ 2023 -2025, CDC Lạng Sơn đã chủ động bước sang “thời bình mới” với những định hướng đổi mới mạnh mẽ. Đơn vị đẩy nhanh chuyển đổi số, áp dụng ISO 9001:2015, chuẩn hóa hệ thống bảo quản vaccine theo chuẩn GSP, từng bước hiện đại hóa các phòng xét nghiệm, bảo đảm an toàn sinh học và nâng cao năng lực giám sát dịch tễ. CDC cũng thực hiện cơ chế tự chủ tài chính nhóm 3, với kết quả khả quan: 6 tháng đầu năm 2025 đạt tỷ lệ tự chủ hơn 10%, dự kiến cả năm đạt trên 12%. Điều này cho thấy sự chuyển mình của đơn vị theo hướng nâng cao hiệu quả hoạt động, bền vững về tài chính. Đặc biệt, CDC Lạng Sơn đã tăng cường hợp tác quốc tế, phối hợp chặt chẽ với Cục Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Quảng Tây (Trung Quốc) trong giám sát dịch xuyên biên giới – một nhiệm vụ đặc thù của tỉnh biên giới. Nhờ vậy, các nguy cơ dịch bệnh từ bên kia biên giới có thể được phát hiện, cảnh báo và xử lý sớm, góp phần bảo vệ an toàn sức khỏe cho cộng đồng. Trong giai đoạn 2025 và những năm tiếp theo, CDC Lạng Sơn đặt mục tiêu duy trì tỷ lệ tiêm chủng mở rộng trên 95%, giữ vững thành quả loại trừ bệnh phong và sốt rét, nâng cao năng lực xét nghiệm để sẵn sàng ứng phó với dịch bệnh mới nổi, đồng thời mở rộng quản lý các bệnh không lây nhiễm, sức khỏe tâm thần và dinh dưỡng. Đơn vị phấn đấu phát triển thành một trung tâm y tế dự phòng hiện đại, tự chủ, hội nhập, đủ sức đáp ứng mọi thách thức sức khỏe cộng đồng trong bối cảnh mới.
Bác sĩ Dương Anh Dũng, Trưởng khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm nhận giấy khen tại Hội nghị Biểu dương điển hình tiên tiến ngành Y tế giai đoạn 2020 - 2025
Nhìn lại chặng đường 2020–2025, có thể khẳng định CDC Lạng Sơn đã viết nên một trang sử đặc biệt: vừa quả cảm trong đại dịch Covid-19, vừa bền bỉ trên mặt trận y tế dự phòng. Từ sự hy sinh thầm lặng nơi tuyến đầu đến những thành quả bền vững của các chương trình y tế, CDC Lạng Sơn đã chứng minh vai trò là lá chắn y tế vững chắc bảo vệ sức khỏe nhân dân nơi địa đầu Tổ quốc, cửa ngõ quốc gia. Với tập thể cán bộ CDC, phần thưởng lớn nhất là niềm tin của nhân dân và sự bình an của cộng đồng. Chính điều đó sẽ tiếp thêm sức mạnh để chúng tôi tiếp tục hành trình vì một Lạng Sơn khỏe mạnh, bền vững, hội nhập.
Như Ý – TT KSBT
