Các phương pháp cai nghiện thuốc lá

Nghiện thuốc lá là gì: Nghiện thuốc lá là một trạng thái xuất hiện do tương tác giữa cơ thể với Nicotine trong thuốc lá. Nó biểu hiện bằng một cảm giác thôi thúc dữ dội buộc phải hút thuốc lá. Nghiện thuốc lá thường là kết hợp của nghiện thực thể, tâm lý và hành vi, đây là ba thành tố cấu thành nên nghiện thuốc lá.

Nói không với thuốc lá (ảnh minh họa – nguồn Interrnet)

Nghiện thực thể: Một người hút thuốc lá được gọi là nghiện thực thể khi việc hút thuốc lá đã trở thành một nhu cầu cần thiết, không thể thiếu, không thể cưỡng lại được trong cuộc sống. Cơ thể họ cần Nicotine để có thể họat động bình thường, vì khi thiếu Nicotine, sẽ xuất hiện các triệu chứng của hội chứng cai thuốc lá như là: Thèm hút thuốc lá mãnh liệt; Cảm giác kích thích, bứt rứt, căng thẳng; Không tập trung được; Buồn bã, lo lắng; Thèm ăn; Rối lọan giấc ngủ. Và các triệu chứng này sẽ biến mất ngay khi họ hút thuốc lá trở lại. Đây là một trong những nguyên nhân khiến tỷ lệ tự cai thuốc thành công thấp.

Nghịện tâm lý: là hút thuốc lá để tìm kiếm các hiệu ứng tâm thần kinh như sảng khoái, hưng phấn, tăng khả năng tập trung chú ý, tăng hiệu quả công việc. 

Nghiện hành vi: hành vi hút thuốc lá đã trở nên một thói quen, một phản xạ có điều kiện được củng cố bằng hình thức lặp đi lặp lại qua nhiều năm tháng. Đối với một số người cứ mỗi khi uống cà phê, sau bữa ăn, khi gặp gỡ bạn bè là hút thuốc lá; đối với một số người khác, việc luôn cầm một điếu thuốc trên tay đã trở thành một thói quen khó bỏ, hành vi đốt điếu thuốc lá ở họ đã trở nên hoàn toàn tự động, không đòi hỏi phải suy nghĩ.

Các phương pháp cai nghiện thuốc lá: Các phương pháp điều trị cai thuốc lá hiện nay sẽ giúp bạn tăng khả năng cai thuốc thành công. Có 2 nhóm chính:

Các phương pháp tư vấn cai nghiện thuốc lá: Đây là quá trình chuyển đổi từ nhận thức đến thay đổi hành vi trong cai nghiện thuốc lá. Là bước đầu tiên và rất quan trọng. Chuyên gia tư vấn sẽ chỉ ra lý do, hoàn cảnh, môi trường thúc đẩy bạn hút thuốc lá, lý do bạn cần bỏ thuốc lá, giúp bạn củng cố quyết tâm cai thuốc và vượt qua những khó khăn khi cai thuốc vv.

Các thuốc điều trị cai nghiện thuốc lá: có vai trò quan trọng giúp bạn giảm bớt cơn thèm thuốc và những khó chịu khi cai thuốc lá, cần sử dụng kết hợp với các biện pháp tư vấn để tăng tỷ lệ thành công khi cai thuốc. Vì thuốc chỉ giúp giảm bớt các khó chịu khi cai nên chúng chỉ thực sự có hiệu quả nếu bạn quyết tâm cai thuốc và bắt đầu ngừng hút thuốc khi sử dụng chúng. Có 3 loại thuốc hiện nay được Bộ Y tế khuyến cáo sử dụng: thuốc Nicotine thay thế, Bupropion, Varenicline. Tuỳ theo tình trạng nghiện thuốc lá của bạn mà chuyên gia tư vấn cai thuốc lá sẽ chỉ định cho bạn dùng loại thuốc nào.

          Ngoài ra, còn có phương pháp y học cổ truyền: Châm cứu, xoa bóp bấm huyệt và các bài thuốc dân gian nổi tiếng để cai thuốc lá.

Bỏ thuốc không phải là điều dễ dàng, nhưng không phải không thực hiện được. Để có cơ hội cai thuốc thành công, bạn cần biết mình đang đối phó với cái gì, nên áp dụng biện pháp nào và cần có sự trợ giúp từ đâu …

Không có phương pháp nào được gọi là “tuyệt vời” để cai thuốc lá! Không có lọai dược chất nào có thể biến một người hôm qua còn hút cả bao thuốc lá/ngày thành người không hút lá chỉ sau 1 ngày. Thành công cai thuốc lá phụ thuộc vào "ý chí" vào sự "quyết tâm cai thuốc" của bản thân người hút thuốc lá. Với những người có thái độ đúng đắn, muốn bỏ thực sự nên thực hiện theo các khuyến cáo sau đây:

Có bốn điểm tổng quát cần chú ý đó là 

Thứ nhất: Nghiện thuốc là một bệnh mãn tính cũng như là bệnh cao huyết áp hay bệnh đái đường …, cần phải có thái độ nghiêm túc và có cách chữa trị đúng mới thành công; 

Thứ hai: Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và những người xung quanh có vai trò quan trọng trong việc giúp bạn bỏ thuốc; 

Thứ ba: Chìa khóa bỏ thuốc lá thành công thì quyết tâm là yếu tố quyết định:  Thành công = Hiểu biết + Quyết tâm + Hỗ trợ; 

Thứ tư: Có 4 giai đoạn của cai nghiện cần phải vượt qua: Nghĩ về việc bỏ thuốc; Chuẩn bị các yếu tố cần thiết để bỏ thuốc; Bỏ hẳn thuốc; Duy trì thời gian hoàn toàn không lệ thuộc vào thuốc lá.

          Trên đây là khuyến cáo giúp cho những người nghiện muốn tự cai, bỏ thuốc lá. Phương cách này hoàn toàn có thể thực hiện được nếu bạn thật sự có nghị lực, ý chí và quyết tâm muốn bỏ thuốc lá. Tuy nhiên, nếu bạn có quyết tâm cai nghiện thuốc lá mà không thể tự mình thực hiện được hãy tìm đến những trung tâm tư vấn và điều trị nghiện thuốc lá, các chuyên gia sẽ tư vấn giúp bạn thực hiện việc cai nghiện bằng cách kết hợp nhiều phương pháp khác phức tạp hơn.

                                                                                     Phạm Tiến Dũng –TTKSBT